Ένα άτομο μπορεί να έχει χαμηλό σωματικό βάρος και όμως να έχει ψηλό σωματικό λίπος ή αντίστροφα ένα άτομο να έχει ψηλό βάρος σε σχέση με το ύψος του και όμως η μέτρηση του λιπώδη ιστού να είναι χαμηλή. Επομένως τα εργαλεία που υπάρχουν για αξιολόγηση του βάρους σε σχέση με το ύψος (π.χ. ο δείκτης μάζας σώματος) δεν είναι πάντοτε έγκυρα και ακριβή και η ανάλυση του σωματικού βάρους και της σωματικής κατάστασης από ένα ειδικό μπορεί να σας δώσει χρήσιμα στοιχεία όσο αφορά το σώμα σας.
Μια τέτοια ανάλυση του σώματος είναι σημαντική για άτομα τα οποία θέλουν να χάσουν ή να βάλουν βάρος, έτσι ώστε να υπάρχει μια πιό ξεκάθαρη εικόνα ώς προς το πόσο βάρος και πιό σημαντικά, τί βάρος πρέπει να χάσουν/ πάρουν. Επίσης είναι πολύ σημαντική για τα άτομα που γυμνάζονται και θέλουν να γνωρίζουν πόση απώλεια έχουν σε λιπώδη ιστό και την πιθανή άυξηση του βάρους σε μυϊκό ιστό.
Τρόποι με τους οποίους γίνεται αναλυση της σύστασης του σώματος:
Υπάρχουν 3 μεθόδοι για να γίνει η μέτρηση αυτή αλλά δυό είναι πιο συχνοί και εύκολοι.
1. Με της μέθοδο της Βιοηλεκτρικής Εμπέδισης (BIA). Η αρχή λειτουργίας της ΒΙΑ βασίζεται στην διαφορετική αγωγιμότητα του μυϊκού και του λιπώδη ιστού του σώματος. Έτσι, είτε η μέτρηση γίνεται από το μηχάνημα σε οριζόντια θέση, είτε από ζυγαριά που είναι εφοδιασμένη με μεταλλικές πλάκες που λειτουργούν σαν ηλεκτρόδια, μια πολύ μικρή ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος διαπερνά το σώμα και δημιουργείται ένα κύκλωμα που μετρά τη σύσταση του σώματος. Με την μέθοδο αυτή υπάρχουν κάποιες προυποθέσεις που το άτομο πρέπει να τηρεί για να έχει όσο το δυνατό πιο ακριβές αποτέλεσμα.
2. Με τη μέτρηση μέσω δερματοπτυχόμετρο (calliper). Ο ειδικός μετρά με μια ειδική τσιμπίδα το λίπος σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος και μέσω φόρμουλας υπολογίζεται η λιπώδης μάζα. Αν και ο τρόπος αυτός μπορεί να έχει μικρότερο σφάλμα στη μέτρηση απότι η μέθοδος της ΒΙΑ, ο ειδικός πρέπει να είναι καλά εκπαιδευμένος για να γίνει σωστά ο υπολογισμός.
Απο τί αποτελείται το σωματικό βάρος;
Νερό – το ανθρώπινο σώμα έχει σαν βασικό υλικό το νερό. Περίπου 50-60% του σωματικού μας βάρους είναι νερό και υπάρχει στα κύτταρα, στα οστά, στο δέρμα και άλλα. Το νερό έχει πολλές λειτουργείες στο σώμα συμπεριλαμβανομένων: α) τη σωστή λειτουργείας των όργανων του σώματος και την αποβολή τοξίνων από τα όργανα, β) τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών στους ιστούς, γ) την πέψη και την αφομοίωση τροφών, δ) τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας με την γλυκόζη καθώς και ε) την καλύτερη λειτουργεία των εντέρων και την καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Είναι σημαντικό να αναπληρώνετε τα υγρά που χάνονται από τα ούρα και τον ιδρώτα μέσω της διατροφής, έτσι ώστε να μήν αφυδατώνεστε.
Άλιπη μάζα /μυικός ιστός – η άλιπη μάζα αντιπροσωπέυει το βάρος του σώματος σας που δεν είναι λίπος. Περιλαμβάνει τα οστά, τα όργανα, τους μύς και τους ιστούς. Είναι σημαντικό να τονίσω ότι η μυϊκή μάζα αποτελεί την πιό σημαντική μάζα όσο αφορά το θέμα της δύναμης αλλά και του μεταβολισμού. Όσο μεγαλύτερη είναι η μυϊκή μάζα τόσο υψηλότερος είναι ο μεταβολισμός. Είναι η μάζα η οποία καταναλώνει πολλές θερμίδες γι’αυτό και όταν ο οργανισμός δεν προσλαμβάνει επαρκεί θερμίδες, αρχίζει να μειώνει τον ιστό που τις καταναλώνει , δηλαδή τον μυικό ιστό.
Λιπώδης ιστός – ο λιπώδης ιστός ή το λίπος βρίσκεται παντού στο σώμα μας. Δεν υπάρχει άτομο που να μην έχει λίπώδη ιστό, ακόμα και ένα μυώδες ή πολύ λεπτό άτομο. Ο λιπώδης ιστός βρίσκεται κυρίως κάτω από το δέρμα αλλά επίσης περιβάλει τα όργανα πορσφέροντας τους προστασία ενάντια σε κραδασμούς και πιέσεις. Έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη θερμομόνωση του σώματος, στην αποθήκευση θρεπτικών συστατικών, έχει ενδοκρινή δράση και επηρεάζει την παραγωγή και την δράση διαφόρων ορμονών, συμπεριλαμβανομένων της λεπτίνης και της ρεζιστίνης. Υπάρχουν συγκεκριμένα κατώτατα και ανώτατα όρια για το κάθε φύλο και κάθε ηλικία όσο αφορά τον λιπώδη ιστό και η χαμηλότερη ή υψηλότερη περιεκτικότητα στο σώμα μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις, συμπεριλαμβανομένων ορμονικών διαταραχών, καρδιαγγειακών νοσημάτων καθώς και κακή θερμομόνωση του σώματος.
Επομένως ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνετε στην σύσταση του σώματος αντί στο σωματικό βάρος. Πολύ σημαντικό στην προσπάθεια να χάσετε ή να πάρετε βάρος είναι να κατανοείτε την μορφή του βάρους που χάνετε/βάζετε αντίστοιχα (λιπώδη ή μυϊκό ιστό) και όχι να εστιάζετε απλά στην ένδειξη της ζυγαριάς.